2013 - Η Πράξη Λόγου στα ψηφιακά περιβάλλοντα

Η Πράξη Λόγου στα ψηφιακά περιβάλλοντα.
Π. Αρβανίτης - Α. Κιγιτσιόγλου- Βλάχου
Eκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2013. (Σελίδες 340).

Στο πλαίσιο της επικοινωνίας, η πρόθεση του γράφοντα ή/και ομιλούντα κατέχει πρωταρχικό ρόλο, προσδίδοντας εκείνη τη δυναμική η οποία θα επιτρέψει στον χρήστη/μαθητή να κατανοήσει το κείμενο ώστε να αναπτύξει τον λόγο του. Η Πράξη Λόγου, στην οποία ανιχνεύεται η επικοινωνιακή πρόθεση, αποτελεί σημείο αναφοράς άρρηκτα συνδεδεμένο με τα συμβατικά και ψηφιακά κειμενικά είδη.
Στο παρόν έργο επιχειρείται η σύνδεση της Πράξης Λόγου με τα ψηφιακά κειμενικά είδη και περιβάλλοντα. Για τον σκοπό αυτόν χρησιμοποιείται η Γαλλική ως γλώσσα αναφοράς από την οποία και αντλούνται όλα τα παραδείγματα.

Το πρώτο μέρος πραγματεύεται θεωρητικές προσεγγίσεις και ψηφιακά περιβάλλοντα. Συγκεκριμένα, διασαφηνίζονται οι όροι πράξεις λόγου, κείμενο, κειμενικοί τύποι, κειμενικά είδη και ψηφιακά κειμενικά είδη και περιβάλλοντα, παρουσιάζονται οι τεχνολογίες και υπηρεσίες των Web 1.0 και Web 2.0 και αναγνωρίζονται οι γνώσεις της ψηφιακής τεχνολογίας ως απαραίτητες δεξιότητες του σύγχρονου εκπαιδευτικού της γαλλικής γλώσσας-πολιτισμού.
Στο δεύτερο μέρος, παρουσιάζονται τα αποτελέσματα συστηματικής έρευνας, ωστόσο όχι εξαντλητικής, σε διαθέσιμα Ηλεκτρονικά Σώματα Κειμένων (ΗΣΚ), επιβεβαιώνοντας την εγκυρότητα και αξιοπιστία των ψηφιακών κειμενικών ειδών, στα οποία εντοπίστηκαν οι επικοινωνιακές προθέσεις μέσω γλωσσικών εκφορών. Συνεπώς, οι προτάσεις αξιοποίησης των τεχνολογιών Web, οι οποίες ακολουθούν στο επόμενο μέρος, βασίζονται στα πορίσματα της έρευνας. Στη συνέχεια, παρατίθενται πίνακες ανά Επίπεδο γλωσσομάθειας σύμφωνα με την κλίμακα του Συμβουλίου της Ευρώπης όπως αυτή παρουσιάζεται και περιγράφεται στο Cadre européen commun de référence pour les langues : apprendre, enseigner, évaluer (CECRL). Το κάθε Επίπεδο, με γνώμονα τις πράξεις λόγου στις οποίες ανιχνεύονται οι επικοινωνιακές προθέσεις, αναφέρεται στην ανάπτυξη των εξής βασικών μακρο-δεξιοτήτων: Κατανόηση γραπτού λόγου, Κατανόηση προφορικού λόγου και Παραγωγή γραπτού λόγου. Η κάθε Πράξη λόγου συνοδεύεται από ενδεικτικά παραδείγματα στη Γαλλική, σύμφωνα με το Επίπεδο, και συνδέεται τόσο με τα συμβατικά όσο και με τα ψηφιακά κειμενικά είδη και περιβάλλοντα. Τα παραδείγματα των συμβατικών κειμενικών ειδών αντλήθηκαν από το Niveau seuil και διάφορα σύγχρονα σχολικά εγχειρίδια, ενώ εκείνα των ψηφιακών, από έρευνα σε ηλεκτρονικά σώματα κειμένων.
Στο τρίτο και τελευταίο μέρος, προτείνονται, σύμφωνα με τα πορίσματα της έρευνας, ενδεικτικές δραστηριότητες, ανά Επίπεδο και μακρο-δεξιότητα, ως διδακτικές εφαρμογές. Στις προτεινόμενες δραστηριότητες – παλιότερα θέματα του Κρατικού Πιστοποιητικού Γλωσσομάθειας (ΚΠΓ) – ενυπάρχουν συγκεκριμένες Πράξεις Λόγου τις οποίες ο χρήστης/μαθητής καλείται να αναπτύξει και να τις εντάξει στο κατάλληλο συμβατικό και ψηφιακό κειμενικό είδος και περιβάλλον.